اثر القای پلی پلوئیدی بر صفات مورفوفیزیولوژیک سورگوم (sorghum bicolor cv. kfs۲)

دست ورزی در محتوای کروموزوم گونه های گیاهی به علت تاثیر آن در برخی از ویژگی های مورفوفیزیولوژیکی و ایجاد تنوع ژنتیکی، یکی از روش های توانمند اصلاح نباتات محسوب می شود. این آزمایش در سال 1391 در دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد و در آن به منظور القای پلی پلوئیدی در گیاه سورگوم، بذر، گیاهچه و جوانه های انتهایی ساقه با کلشی سین (025/0، 05/0، 1/0 و 2/0 درصد) در مدت زمان های 8، 24 و 48 ساعت تیمار شدند. تعیین درصد گیاهان تتراپلوئید از طریق بررسی های مورفولوژیکی، روزنه ای و کاریولوژیکی انجام شد. نتایج نشان داد که غلظت های 025/0 درصد کلشی سین در زمان 48 ساعت و 1/0 درصد کلشی سین در زمان 24 ساعت بهترین تیمارها برای تولید گیاهان تتراپلوئید در هر سه روش تیمار بودند. مقایسه گیاهان دیپلوئید و تتراپلوئید نشان داد که گیاهان تتراپلوئید دارای تعداد روزنه کمتر ولی اندازه روزنه بزرگتری بوده و ضخامت برگ، ارتفاع بوته، طول و عرض برگ، قطر ساقه، تعداد برگ و ارتفاع و محیط خوشه در این گیاهان بیشتر بود. به علاوه، گیاهان تتراپلوئید دارای تعداد گره کمتر یا برابر با گیاهان دیپلوئید و در نتیجه فواصل میانگره بیشتری بودند. میزان کلروفیل، کربوهیدرات ها، پروتئین های کل محلول برگ و آنزیم های آنتی اکسیدان در گیاهان تتراپلوئید افزایش معنی داری را نشان دادند. نتایج حاصل از مطالعه الگوی بیان پروتئین های کل برگ با استفاده از روش sds-page نیز نشان دهنده افزایش تراکم نوارهای پروتئینی در گیاهان تتراپلوئید در مقایسه با گیاهان دیپلوئید بود. نتایج این آزمایش نشان داد که القای پلی پلوئیدی می تواند در بهبود برخی از صفات سورگوم موثر باشد.